نقش الگوها در موفقیت

الگوھای ما چه نقشی در موفقیت ما دارند؟

ما انسان ھای معمولی، ھیچ کدام مان کامل نیستیم. ھر یک از ما ممکن است در یک یا چند زمینه خاص، برتری ھایی بر دیگران داشته باشیم اما در زمینه ھای دیگر ممکن است از دیگران عقب تر باشیم. برای خیلی ھایمان حداقل در دوره ای از زندگی، این سؤال و دغدغه پیش آمده که آیا کسی یا کسانی ھستند که با نگاه کردن به آن ھا و اقتباس از تفکر و رفتارشان بتوانیم مسیر زندگی و پیشرفت مان را مشخص تر کنیم و با خیال راحت تر و بھتر آن را بپیماییم؟

 ” الگو ”  به فردی گفته می شود که به دلیل برتری ویژه اش در برخی خصوصیات و توانمندی ھا، در جایگاھی بالاتر از عموم جامعه قرار می گیرد و موفقیتی که او در تقویت این توانمندی ھا کسب کرده یا پله ھای بالاتری که به آن ھا رسیده است، می تواند به عنوان ھدفی برای سایر افراد جامعه (برحسب سن و تناسب آن موضوع) قرار گیرد تا در راه رسیدن به آن تلاش نمایند.

●  چند الگو لازم داری؟

خاصیت عمده زندگی اجتماعی این است که ما انسان ھا ھیچ وقت تنھا نیستیم، ھمیشه افرادی دور و برمان پیدا می شوند که یا از ما جلوترند یا از ما عقب تر. در زندگی اجتماعی ما ھیچ فردی را نمی توان پیدا کرد که از ھمه آدم ھای دیگر بھتر، موفق تر و دارای درجه بالاتر باشد. به ھمین دلیل، در ابعاد مختلف زندگی، ھمیشه می توان افرادی را پیدا کرد که توانسته اند گام ھای بزرگ تری نسبت به ما برداشته باشند، پله ھای بیشتری را طی کرده باشند، با صرف ھزینه ھا و زمان کمتری به درجات بالاتری رسیده باشند، دستاوردھای بزرگ تری کسب کرده باشند و بیشتر مورد احترام اطرافیان و جامعه باشند. ھر کدام از ما ممکن است برای خودمان یا افراد خانواده مان یا حتی کودکان مان به دنبال الگوی خوب، مثبت و مفیدی باشیم که با اقتباس از آن ھا بتوانیم بھتر جلو برویم.

ھیچ لزومی ندارد دنبال افرادی باشیم که ھمه صفات مثبت را داشته باشند بلکه ممکن است مثلاً الگوی ما در بعد روابط خانوادگی یک نفر باشد، در حالی که در زمینه تحصیلی یا علمی و سواد و دانش، فرد دیگری را به عنوان الگو برگزینیم. ابتدا لازم است ببینیم نیاز به الگو گرفتن در زندگی خود و یا اعضای خانواده مان داریم یا خیر؟ برای این کار باید ابعادی از زندگی را که برایمان مھم است، مشخص کنیم و بین یک تا ١٠ به خودمان در این ابعاد امتیاز بدھیم. یعنی ھر بعد را که تعیین کردیم، اگر وضع مان در آن زمینه خوب بود، امتیاز بالاتر (نزدیک به ١٠ ) و اگر بد بود، امتیاز پایین تر (نزدیک تر به ١) بدھیم. در ھر بعدی که امتیازمان کم بود، حتماً باید به دنبال الگو باشیم.

این ابعاد می تواند شامل موارد زیر باشد:

بعد علمی
بعد اعتقادی، مذھبی و دینی
بعد اجتماعی و روابط خانوادگی
بعد شغلی و رضایت از کار
بعد اقتصادی و رفاه در زندگی
بعد سلامت جسم، روان و روح

می بینید که ھر فرد می تواند در ابعاد مختلف زندگی خودش و دیگران، الگوھایی را برای خود انتخاب کند و با نگاه به آن ھا و اقتباس از تجربیاتشان، مسیر بھتری را برای رسیدن به پله ھای بالاتر برای خود ترسیم کند. چه بھتر که دنبال الگو یا الگوھایی باشیم که در چند بعد از ابعادی که مدنظرمان است، موفق باشند اما اگر چنین فردی به راحتی پیدا نمی شود، ھیچ ایرادی ندارد که .مثلاً در بعد علمی، یک فرد یا چند فرد برایمان الگو باشند و در بعد سلامت فرد دیگر و در بعد اعتقادی و مذھبی، شخص دیگر.

● الگوی خوب یعنی ؟

آنچه یک الگو را تبدیل به یک الگوی مناسب و مفید می سازد شامل این موارد است :

• فرد « الگو » معمولاً خودش یک عضو از جامعه خودمان است. موفقیت آقای « بیل گیتس » نمی تواند لزوماً الگویی برای پیشرفت ھر مھندس کامپیوتری باشد (البته این قضیه، قانون متقن نیست)
• فرد « الگو » از مسیرھای رایج و مرسوم توانسته است موفقیت خود را کسب کند، نه از روش ھای نامتعارف و غیرعادی.
• یک فرد الگو، در زوایای مثبت زندگی توانسته است به موفقیت دست یابد. ھیچ کلاھبرداری، حتی اگر خیلی ھم پولدار باشد، به خاطر پول داشتنش لیاقت الگو شدن ندارد. مھم آن است که الگوھایی که از آن ھا یاد می کنیم، دارای صفات مثبت در موفقیت ھای زندگی باشند.
• فرد الگو، با شناسایی صحیح و استفاده مناسب از فرصت ھای دور و برش توانسته است به انسان موفقی تبدیل شود که حال، ما او را به عنوان یک الگو می شناسیم. این فرصت ھا ممکن است برای ھر کدام از ما ھم پیش بیاید اما تفاوت یک فرد عادی با فردی که به جایگاه الگوی ما رسیده در استفاده از این فرصت ھا و تبدیل آن ھا به نقاط قوت است.
• افرادی که نقش الگو را پیدا می کنند، اغلب افرادی پرتلاش و با پشتکار فراوان ھستند. این قاعده کاملاً صحیح است که ھیچ فردی را نمی توان پیدا کرد که بدون زحمت و سختی کشیدن، به جایگاه ھای بالاتر رسیده باشد.
• یک فرد الگو، فردی است که معمولاً خودش با امیدواری زندگی کرده است و در زندگی، رفتار و گفتار روزمره اش به راحتی می توان زوایای امید را مشاھده کرد. حتی اگر در شرایطی آن ھا را ببینیم که در حال دست و پنجه نرم کردن با مشکلات روزمره ھستند.
• یک فرد الگو، مسیر موفقیت و پیشرفت خود را به تنھایی طی نکرده است. این گونه افراد، معمولاً با کمک و ھمراھی دیگران و با حضور مثبت در کارھای گروھی و پرورش توانایی ھای خود در زمینه کار تیمی و فعالیت کردن با دیگران،توانسته اند گام ھای مثبت بردارند.
• یک فرد الگو، ابایی ندارد کھ موفقیت ھای خود را در اختیار دیگران بگذارد و راه رسیدن به آن را به دیگران بیاموزد. معمولاً افراد الگو به دلیل آنکه خودشان با دشواری و با سرسختی توانسته اند به جایگاه ھای بالاتر برسند، این اصل را می پذیرند که جاده ای که ساخته اند و یا پیدا کرده اند را به دیگران نیز نشان دھند.

●  چگونه یک الگوی مناسب انتخاب کنیم ؟

درباره آثار مثبت انتخاب الگو در زندگی (چه برای خودمان و چه برای اطرافیان و فرزندانمان) زیاد می توان نوشت اما چند نکته مھم و کاربردی در انتخاب الگو نھفته است که خصوصاً برای الگو پذیری کودکان و نوجوانان ارزش زیادی پیدا می کند :

• الگوھا باید افرادی از بطن جامعه و ترجیحاً نزدیک به فرھنگ، آداب و عوامل اجتماعی خودمان باشند. ھر چه قدر الگویی که انتخاب می کنیم از این نظر با ما فاصله داشته باشد، احساس نزدیکی کمتری با او خواھیم کرد و ارزش الگو پذیری از او کمرنگ تر می شود.
• ھیچ الگویی در زندگی اجتماعی روزمره، صددرصد کامل نیست. باید به خودمان و دیگران بیاموزیم که اگر فردی را در یک زمینه به عنوان الگو انتخاب کردیم و آن وقت دیدیم که در زمینه ھای دیگر دچار نقص و ناتوانی است، این دلیل بر کم ارزش بودن جنبه ھای مثبت مورد نظرمان نیست.
• الگوی انتخاب شده باید تا حد امکان در دسترس باشد تا بتوان ھر از چند گاھی چھره او را (ترجیحاً به صورت حضوری) دید و یا با او به صحبت نشست و یا درباره او صحبت کرد و یا مطلبی راجع به او مطالعه کرد. ھر چه قدر الگویمان دور از دسترس باشد، امکان ارتباط گرفتن ما با او کمتر می شود.
• تا حد امکان باید به صورت شفاف مشخص کرد که الگویی که برای خود انتخاب کرده ایم، چه ھدف ھایی را برای خود مشخص کرده، چگونه این اھداف را به واقعیت تبدیل کرده، چگونه تلاش کرده و چه طور مشکلات را شناسایی کرده، چه نقاط ضعفی را در خود برطرف کرده، از چه کسانی و چه چیزھایی کمک گرفته، چگونه امیدش را حفظ کرده و بسیاری موارد دیگر که او را از نظر ما به یک الگو تبدیل کرده است.
• در مرحله بعدی باید به صورت دقیق و شفاف مشخص کرد که این نکاتی که در بند قبلی، آن ھا را شناختیم و استخراج کردیم، برای خودمان به چه صورتی است؛ یعنی اینکه در این زمینه ھایی که اطلاعاتش را از فرد به دست آوردیم، خودمان چه تفاوتی با او داریم. آن وقت ھدف گذاری باید با توجه به قابلیت ھا، امکانات و شرایط خودمان (و البته با نگاه به آنچه الگوی مورد نظر به آن رسیده است) انجام شود.
• بھتر است آنچه را که از الگویمان می آموزیم، یادداشت کنیم. نوشتن این موارد، ھم کمکی است به شفاف تر شدن موضوع برای خودمان، ھم برایمان مشخص می کند که کجا را درست رفته ایم و کجا را اشتباه و ضمناً ذخیره ای می شود برای انتقال تجارب خودمان به دیگران (خصوصاً فرزندانمان ).
• ھر از چند گاھی باید الگوھایی را که برای خودمان انتخاب کرده ایم، مجدداً بررسی کنیم. به ھر حال، ھم آن ھا تغییر می کنند .و ھم خود ما. ممکن است فردی که در دوره دبیرستان برایمان الگو بوده، دیگر در دوره دانشگاه برایمان الگوی خوبی نباشد.
• با الگوی انتخاب شده نباید به شکل مقایسه منفی برخورد کرد، یعنی اینکه باید نقاط مثبت و دستاوردھای او را (ھر چه قدر که در ظاھر قضیه، بزرگ و دست نیافتنی باشد) شناخت و با ھدف گذاری صحیح به سمت آن حرکت کرد. مھم، فقط رسیدن به ھمان پله ھای بالا نیست بلکه حرکت کردن در این مسیر ھم خودش نوعی موفقیت است.
• با دیگران درباره الگوھایی که برای خود یا فرزندانتان انتخاب کرده اید، صحبت کنید. شاید دیگران افراد بھتری را بشناسند که بتوانند به شما معرفی کنند و برعکس.

ھدف از الگو گرفتن و انتخاب فرد یا افرادی به عنوان الگو، ھدف گذاری بھتر در زندگی و رسیدن به پله ھای بالاتر موفقیت است. ھر انسانی در شرایط خاص از زندگی خود، نیازمند چنین الگوبرداری ھایی خواھد بود. مھم ترین اصول در انتخاب الگو عبارت است از: مثبت اندیشی، پشتکار و تلاش، درس گرفتن از موفقیت ھا و شکست ھا، انتخاب اھداف و افراد دست یافتنی. اگر الگوھای مناسبی برای خودمان انتخاب کنیم، مطمئناً روزی خواھد رسید که خودمان نیز می توانیم الگوی خوبی برای دیگران باشیم و پدر و مادری خوب برای فرزندانمان.

پایان

(۲ votes, average: ۵,۰۰ out of 5)